Do wyborów samorządowych zostało mniej niż 10 dni, co zapewne oznacza, że w internecie – głównie w mediach społecznościowych – czeka nas jeszcze większy wysyp komunikatów, wiadomości, sensacji… Czasem będą to informacje prawdziwe, może ewentualnie lekko podkręcone, by wzbudzić dodatkowe emocje, zwłaszcza że coraz więcej osób „czyta” tylko nagłówki i memy. Czasem będą to jednak celowo przygotowane ściemy (fake news), mające konkretny – zazwyczaj negatywny – cel. Zwłaszcza, że… coraz więcej osób „czyta” tylko nagłówki i memy.

Akcja BezpieczneWybory.pl

A nie da się ukryć, że zjawisko kreowania fałszywej rzeczywistości staje się powoli plagą internetu – każdy może zostać ekspertem, wystarczy, że… napisze, że jest ekspertem (można np. zostać tak „niezależną ekspertką od botów” ;-)). Mało kto nie tylko chce, ale i ma czas by sprawdzać, czy informacje są prawdziwe. W końcu tylko „przewijamy”, a do tego jest tego tak dużo… A w głowie przekaz się utrwala.

Dlatego – nie tylko w okresie przedwyborczym – warto wiedzieć jak – przynajmniej potencjalnie, w jakiejś części – odróżnić przekaz prawdziwy, od tego wykreowanego, często w złej wierze.

Na stronie BezpieczneWybory.pl ekipa m.in. z NASK PIB (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy) przygotowała kilka podstawowych rad, dzięki którym można odróżnić fałszywe informacje od prawdziwych, czy też wykryć próbę manipulacji:

Fake news – sprawdź źródło informacji

Pamiętaj, że nie wszystko, co przeczytasz w Internecie, będzie prawdą. Przygotowanie mema podającego fałszywe informacje, trwa tylko kilka chwil. Dlatego zawsze sprawdzaj źródło informacji, zanim ją skomentujesz lub podasz dalej.

Zadaj sobie pytanie, czy znasz portal, z którego pochodzi informacja? A jeśli nie, to czy wydaje ci się on wiarygodny? Jeśli masz wątpliwości lub nie jesteś w stanie dotrzeć do źródła, lepiej nie powielaj informacji.

Boty i fałszywe konta – sprawdź z kim masz do czynienia

Czasem może ci się wydawać, że informacja jest wiarygodna, ponieważ udostępniło ją już wiele osób. A co jeśli większość z nich to zaprogramowane boty? Nie zakładaj, że informacje są prawdziwe, tylko dlatego że stały się viralem (rozprzestrzeniają się szybko jak wirus).

Zwróć też uwagę, czy aby na pewno śledzisz osobę, o którą ci chodzi. Na samym Facebooku nie brakuje fałszywych kont. Tymczasem wybory mogą stanowić pokusę, aby zrobić zamieszanie, podszywając się pod osoby publiczne.

Trolling – zachowaj chłodną głowę

W mediach społecznościowych nie brakuje ludzi, którzy zarabiają na tym, że sieją zamieszanie. Doskonale opanowali tworzenie informacji tak, aby osiągały jak największy zasięg, np. poprzez używanie popularnych hasztagów czy wytwarzanie kontrowersyjnych treści. Im większe zaangażowanie wygenerują ich wpisy, tym więcej zarobią za swoje działania. Dlatego nie daj się im zmanipulować, ani nie wchodź w bezproduktywne dyskusje.

Jak nie dać się zmanipulować w mediach społecznościowych?

Zwłaszcza w okresie wyborów, który jest bardzo emocjonujący, nie wyłączaj myślenia!

Niezależnie od sympatii politycznych zachęcam do wejścia na stronę BezpieczneWybory.pl, bo zawarte tam informacje mogą się przydać nie tylko w gorącym okresie (przed)wyborczym. Chyba najciekawsze informacje znajdują się w zakładce/dziale „dla komitetów”, gdzie są opisane podstawowe metody ataków (np. phishing), wraz z przykładamy (case study). Choć mogłaby ta strona być trochę ładniejsza… ;-)