Tag: serwer
Wszystkie
Home Assistant porzuca HAOS i wraz z ESPHome i tunelem od Cloudflare idzie w kontenery, czyli Docker Compose w akcji
Pin is used in multiple places, czyli niby mała zmiana w nowym ESPHome, która może poważnie zaskoczyć
Notepad++ i wtyczka Linefilter3, czyli prosty sposób na filtrowanie treści, np. logów serwera, nie tylko na prośbę prokuratury ;-)
Prosty sposób na bezpłatny dostęp do płatnych ikon Font Awesome, czyli krótkie testy przed ewentualnym zakupem
Kopia zapasowa na hostingu w LH.pl i Smarthost jest i działa, ale diabeł tkwi w szczegółach, i tu mam pewne zastrzeżenia
Blokowanie dostępu do katalogu w OpenLiteSpeed, czyli alternatywa dla nieobsługiwanego „deny from all” w pliku .htaccess
Wykorzystanie pliku PHP jako pliku CSS na przykładzie WordPressa
Produkty do pobrania w WooCommerce z plikami w ramach usługi Amazon S3 za pomocą bezpłatnej wtyczki, po lekkiej korekcie
Plik wymiany, czyli pamięć typu swap w systemie Debian (i Ubuntu)
Szybsze działania rozbudowanej strony na WordPressie dzięki kontroli uruchamiania wtyczek (uruchamianie selektywne)
Gdy w WooCommerce nie działają płatności Przelewy24, sprawdź, czy masz wtyczkę w odpowiedniej wersji i ustawiony adres IP serwera
Automatyczne czyszczenie nazw podczas wgrywania plików „do biblioteki” w WordPressie
LanguageTool to świetne narzędzie do sprawdzania tekstu, które można też uruchomić na komputerze lub serwerze
Hosting przyjazny dla WordPressa, czyli na co zwracać uwagę wybierając hosting dla strony na WordPressie
Bitwarden to świetny menedżer haseł, który nawet w najlepszej cenie z najlepszych, czyli darmowej, jest więcej niż wystarczający
Bot Fight Mode i User Agent Blocking w CloudFlare, czyli sposób na odcięcie od strony m.in. niesfornych pająków internetowych
W Google Analytics liczba użytkowników i odsłony interesują mnie najmniej, czyli co faktycznie jest (dla mnie) ważne w statystykach
Testujemy dostarczalność wiadomości e-mail wysyłanych przez usługę Amazon SES, czyli SMTP „w chmurze” (SMTP SaaS)
Potencjalnie groźna podatność w popularnej wtyczce Contact Form 7 do WordPressa, choć to chyba „z dużej chmury mały deszcz”
Gdy korzystasz z usługi Amazon SES warto pamiętać, że klucze API to nie to samo co dane logowani do usługi po SMTP
WordPress 5.5 to nowości nie tylko dla fanów Gutenberga, ale też i dla normalnych użytkowników (klasycznego edytora ;-))
Program Streamlink, czyli proste i wygodne zapisywanie transmisji live (i nagrań VOD) z różnych serwisów (np. YouTube, Facebook, Vimeo), na różnych systemach (Windows, Linux)
Gdy nie można połączyć się (po SSH) z serwerem a wszystko wygląda OK, zostaje reset ustawień iptables (i UFW)
Zabezpieczanie plików i katalogów przed modyfikacją w systemie Linux za pomocą polecenia chattr (change attribute)
Passive Origin Monitoring i Standalone Health Checks, czyli monitorowanie działania stron i usług w Cloudflare
Czym jest atak DDoS i jak się przed nim uchronić?
Wykrywanie urządzeń mobilnych w języku PHP (biblioteka Mobile Detect) i w WordPressie (wbudowana funkcja)
Cloudflare i Page Rules w praktyce, czyli historia pewnego ataku na skrypt/stronę logowania do WordPressa (WooCommerce)
Własne strony błędów (custom pages) w Cloudflare (tylko) dla użytkowników usługi w wersji płatnej
Domena internetowa, hosting (serwer) i strona internetowa (WWW), czyli podstawy internetu, z których korzystamy codziennie
Zespół z CERT Polska przeanalizował aplikację FaceApp pod względem zagrożeń dla bezpieczeństwa (danych) użytkownika
Ukazała się stabilna wersja systemu Debian 10 Buster
Dzięki oprogramowaniu i usłudze online imapsync od Gilles Lamiral szybko i wygodnie zmigrujsze pocztę e-mail na inny serwer IMAP
Serwer pocztowy MailCow: dockerized i komunikat „checking internet connection… failed” podczas próby aktualizacji
W Hitme.pl pojawiła się autoryzacja dwuskładnikowa (2FA) do panelu klienta (teraz czekam na panel zarządzania VPSami :-))
Usługa Firefox Send (szybkie przesyłanie i dzielenie się plikami) wyszła z testów, i jest teraz jeszcze lepsza
Motywy i wtyczki do WordPressa w Envato Elements (nadal) bez automatycznej i/lub wygodnej aktualizacji
Kompleksowe podejście do wysyłania wiadomości e-mail z WordPressa, czyli co zrobić by wszystko było jak trzeba
Cloudflare i „pętla przekierowań”, czyli różne ustawienia SSL w obrębie domeny z wykorzystanie Page Rules (zasady stron)
101 przydatnych komend i porad dotyczących Basha (nie tylko) dla początkujących użytkowników Linuksa w jednym artykule
Poszukiwania przyczyny bardzo wolnego działania panelu zarządzania WordPressem przy pomocy wtyczki Query Monitor
WordPress 5.1 z sandboxem, czyli koniec białego ekranu śmierci (WSOD) po instalacji lub aktualizacji wtyczek (i motywu)
Bezpłatne adresy w wybranych subdomenach w domenie .blog na WordPress.com (na razie tylko dla nowych stron)
Różne podejście do aktualizacji zewnętrznych motywów (i wtyczek) w WordPressie na kilku przykładach
Aktualizacja phpMyAdmin, czyli oprogramowania wspomagającego zarządzanie bazami danych
Nazwa.pl dołączyła do grona sponsorów projektu Let’s Encrypt, czyli bezpłatnych certyfikatów SSL dla stron internetowych
Totalizator Sportowy wchodzi w online, czyli totolotek (Lotto, Lotto Plus, Mini Lotto i Eurojackpot) i kasyno (Total Casino) dostepne przez internet
Wszedł w życie zakaz blokowania geograficznego na terenie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EOG)
Z serwerów DNS od Cloudflare (1.1.1.1 i 1.0.0.1) można już łatwo (s)korzystać na telefonach z systemem Android i iOS
Przekazywanie dynamicznego adresu IP do serwera, np. by ustawić wyjątek dla uwierzytelnienia dwuskładnikowego (2FA) dla połączenia SSH
Internet na Kartę w Play + miesiąc bez limitu GB za 49 zł, czyli mój nowy internet podstawowy (na najbliższe kilka miesięcy)
MailCow: dockerized, czyli (relatywnie) prosty sposób na własny serwer pocztowy (poczta we własnej domenie)
WordPress File Delete to Code Execution, czyli kasowanie właściwie dowolnych plików poprzez ingerencję w standardowy proces usuwania multimediów
Poczta e-mail we własnej domenie to również (a może i przede wszystkim) poprawna konfiguracja rekordów DNS
Matomo Tag Manager, czyli konkurencja dla Google Tag Manager do zainstalowania na własnym serwerze
Jeśli poczta e-mail, to najlepiej we własnej domenie, czyli subiektywny przegląd dostępnych możliwości (rozwiązań)
Konfiguracja serwera VPS z Debian 9 jako serwer WWW, z wykorzystaniem niestandardowych źródeł pakietów
Nazwa.pl wycofuje z oferty sklepy internetowe Sklepicom i Sklepicom PRO, czyli ostateczny finał akcji z RODO w tle
EFAIL, czyli podatność w (niektórych) implementacjach szyfrowania poczty e-mail za pomocą OpenGPG oraz S/MIME
Nazwa.pl i RODO, czyli 2000zł za audyt + 500zł miesięcznie za umowę „Powierzenia Przetwarzania Danych Osobowych”
Cloudflare jako usługa Dynamic DNS (Dynamiczny DNS, DDNS) z wykorzystaniem API v4 (nowa wersja skryptu)
Błąd 1118 (42000) podczas importowania bazy danych MySQL, czyli row size too large (> 8126)
Instalacja nowszej wersji serwer MySQL w systemie Debian 8 (Jessie) i – jako alternatywa dla MariaDB – w Debian 9 (Stretch)
Błąd 1273 (HY000) podczas importowania bazy danych MySQL, czyli nieznana metoda kodowania znaków
Przeglądarka wyświetla „niebezpieczna strona”? Najwyższy czas wdrożyć certyfikat SSL (HTTPS) na stronie internetowej
Parlament Europejski przyjął przepisy zakazujące nieuzasadnionego (!) blokowania geograficznego (geobloking)
Brak (automatycznej) aktualizacji WordPressa w panelu zarządzania (WP-Admin)
WordPress i CVE-2018-6389, czyli prosty sposób na atak DoS (Denial-of-Service, czyli odmowa dostępu) na Twoją stronę
Aktualizacja bazy danych MySQL do nowszej wersji (5.7 lub 5.8) w systemie Debian Jessie
Awesome-Selfhosted to ogromna baza (lista) bezpłatnego oprogramowania, które zainstalujesz na (swoim) serwerze
Dodanie obsługi krótkich kodów (shortcode) we wtyczce Bloom do WordPressa od Elegant Themes
UploadDir i SaveDir w phpMyAdmin, czyli import i eksport bazy danych z/do katalogu bezpośrednio na serwerze
Instalacja certyfikatu SSL w Home.pl na przykładzie usługi Business Cloud Starter i certyfikatu homeSSL
4-NGX-0-429, czyli krótka historia o tym, jak ochrona anty-DDoS IAI-Shop sprawiła, że zrobiłem zakupy u konkurencji
Zobacz jak ustawić parametry połączenia z serwerem FTP w WordPressie (gdy o to pyta)
Obrazek śledzący (piksel) i Log Analytics w Matomo (Piwik), czyli alternatywne sposoby monitorowania ruchu na stronie
Meltdown i Spectre, czyli podatności na właściwie wszystkie współczesne procesory Intel, ARM i (częściowo) AMD
Klonowanie serwerów VPS za pomocą programu Rsync i bezpiecznego połączenia SSH
Firma Zeta Global przejęła Disqusa, czyli dlaczego z niego nie korzystam, i jakie mam(y) alternatywy dla WordPressa
Cloudflare, Google Public DNS, Quad9 i OpenDNS, czyli alternatywa dla DNSów od dostawcy internetu (ISP)
OVH leży, setki/tysiące stron również. Ale awaria serwera zawsze może się zdarzyć, dlatego bądź do niej przygotowany
Raspbian Stretch, czyli Debian 9 oficjalnie wylądował na Raspberry Pi
WordPress.com z obsługą zewnętrznych wtyczek i motywów. Przynajmniej w wersji płatnej (Business Plan)
Cypht, czyli webmail, który jest również klientem pocztowym instalowanym na własnym serwerze (a może i odwrotnie)
Konta firmowe w Orbitvu Sun, dzięki czemu nie musisz już dzielić loginu i hasła między użytkownikami
Wykonanie kodu z uprawnieniami jądra w systemie Linux, „dzięki” pakietowi UDP (CVE-2016-10229)
Migracja bloga z Medium.com do WordPress.com, a nawet do własnego WordPressa (hosting/serwer)
GitLab.com Database Incident, czyli ostrożnie z „rm -Rvf”, zwłaszcza na serwerze produkcyjnym
Automatyczna naprawa bazy danych MySQL na przykładzie WordPressa (ale nie tylko)
WordPress: e-mail z informacją o zalogowaniu się użytkownika do panelu zarządzania (WP-Admin)
Płatne składowanie migawek serwera (snapshot) w DigitalOcean od 1 października 2016
Wyciek danych z rejestru PESEL? Sprawdź jak możesz (choć trochę) się chronić przed nadużyciami
Orbitvu Viewer, czyli prezentacje 360°/3D z własnego serwera, na przykładzie WordPressa
HTTPoxy, czyli CGI/FastCGI i „nowa” podatność aplikacji internetowych
Strona WWW i HTTPS (SSL) na przykładzie webserwera Apache2/Nginx i WordPressa
Block Storage w DigitalOcean, czyli dodatkowa przestrzeń (nie tylko) gdy potrzeba dodatkowego miejsca na serwerze
O tym jak TP-Link stracił domenę używaną do logowania na routery, czyli nieświeża (nie)wiedza pewnego redaktora z Komputer Świat
Lipcowa awaria Płatnika (ZUS) z wdrożeniem unijnego rozporządzenia eIDAS w tle
WP-CLI, czyli szybkie i wygodne zarządzanie WordPressem z poziomu konsoli (i skryptów)
Przegląd (mniejszych i większych) wydarzeń 29.06.2016, czyli Comodo i Let’s Encrypt, Bluetooth 5, Amazon i Lumberyard, Open365, Google, Hosted.pl, TemplateMonster
Search Replace DB, czyli skrypt do modyfikacji zawartości bazy danych (MySQL), idealny (nie tylko) do WordPressa
Omijanie ograniczeń regionalnych (GeoIP), np. na stronach internetowych (WWW)
Prosta i skuteczna geolokalizacja użytkownika (GeoIP) strony internetowej z(a) pomocą Cloudflare
Wyłączamy IPv6 w systemie Debian, bo choć to przyszłość, to czasem potrafi sprawić problemy
Wymuszenie połączenia szyfrowanego (SSL/HTTPS) do panelu administracyjnego WordPressa
Zmiany w zasadach związanych z promocyjnymi kredytami (dolarami) w DigitalOcean
Uwierzytelnienie dwuskładnikowe (2FA) w WordPressie, czyli jak prosto i szybko podnieść bezpieczeństwo logowania do panelu zarządzania WordPressem
Połączenie bezprzewodowe WiFi w systemie Linux na przykładzie Raspberry Pi 3 (Raspbian/Debian)
Dzięki SysBench w prosty sposób przeprowadzisz test wydajności komputera lub serwera
Gdy nie wychodzą e-maile z WordPressa, sprawdź, czy nie musisz wymusić odpowiedniego adresu w polu „od” (from)
Logowanie przez SSH/SCP z wykorzystaniem certyfikatu (klucza prywatnego i publicznego)
Dzięki narzędziu sar z pakietu sysstat prześwietlisz dokładnie swój serwer (Linux)
Logowanie przez SSH/SCP z wykorzystaniem kodów jednorazowych Google Authenticator
Dzięki zmiennym w Nginx możesz m.in. połączyć Nginx Snippets i różne PHP Pools
Awaryjny sposób na zarządzanie plikami (nie tylko) WordPressa za pomocą PHP
Dzięki phpSysInfo w prosty i wygodny sposób sprawdzisz (nie tylko) podstawowe informacje o (web)serwerze
Prosty sposób na kontrolę (monitoring stanu) działania strony opartej o WordPressa
Poznaj WP-CRON (harmonogram w WordPressie) i zobacz, czy/dlaczego warto go zastąpić np. CRONem systemowym
vnStat – prosty monitor ruchu sieciowego, idealny nie tylko do serwera (Linux, BSD)
Menedżer procesów PHP-FPM to nie tylko domyślny tryb pracy „dynamic”, ale również „static” i „ondemand”
Raspberry Pi 3 Model B, czyli nie dość, że szybciej, to jeszcze bezprzewodowo
Webinsider działa teraz na serwerze VPS (XEN) od Hitme.pl
Niebawem Mandrill tylko jako dodatek do płatnej usługi MailChimp – warto więc rozejrzeć się za alternatywą
Odczytywanie informacji o certyfikacie SSL za pomocą programu OpenSSL
Synchronizacja plików ze zdalnym serwerem (komputerem) za pomocą programu Rsync i SSH
Wiele stron i jeden webserwer (Nginx, Apache2)? Zabezpiecz się za pomocą PHP Pools (PHP-FPM/FastCGI)
Cache Enabler od KeyCDN, to być może najprostsza i najskuteczniejsza wtyczka cache do WordPressa jakiej potrzebujesz
Nginx Snippets, czyli wspólne ustawienia dla wielu domen dla sprawniejszego zarządzania serwerem
RainLoop (webmail) i „connection timed out” np. w przypadku poczty Gmail
Gdzie Mandrill nie może (MSMTP), tam Mailgun pomoże (ew. polski EmailLabs), czyli alternatywny serwer SMTP
Skrypt do automatycznego pobierania aktualnych adresów IP wykorzystywanych przez ClouFlare na potrzeby konfiguracji Nginx
Logwatch, czyli prosty sposób na codzienna porcję wiedzy prosto z logów serwera
Sprawna i bezpieczna aktualizacja serwera dzięki „Floating IP” w DigitalOcean i Cloudflare
WordPress: Blokujemy usługę XML-RPC (całą lub tylko pingbacki)
Przelał 40 000 na złe konto – przeczytaj kto jest winny, i dlaczego nie jest to bank
Moje boje z NTP (Network Time Protokol) w systemie Raspbian (Debian) m.in. na potrzeby Simple Storage Service (S3)
Instalacja i konfiguracja Rkhunter i Chkrootkit, czyli szukamy dziury w (całym) systemie
Instalacja i konfiguracja Fail2Ban, czyli dodatkowe wsparcie firewalla (brute force)
Instalacja i konfiguracja UFW, czyli prosty i skuteczny firewall w systemie Linux
Pamięć Simple Storage Service (S3), s3fs i błąd RequestTimeTooSkewed w systemie Debian
Pamięć Simple Storage Service (S3) w systemie Linux (Debian/Raspbian)
Aktualizacja systemu Debian (Linux) z wersji Debian 7 Wheezy na Debian 8 Jessie
PHP-FPM: Strona ze statusem (parametrami) pracy usługi (dla Apache2 i Nginx)
Pływające adresy IP w DigitalOcean, czyli zmieniaj serwery nie adresy (IP)
Konfiguracja serwera SSH/SCP jako SFTP z ograniczeniami kont użytkowników (bezpieczniejsza alternatywa dla FTP)
Sprawdź jak odzyskać dostęp do WordPressa, gdy zapomniałeś hasła, a standardowe odzyskiwanie hasła nie działa
Niebezpiecznik.pl i prima aprilis 2015 z Alladynem2, ID29 i MON w tle
Przegląd (mniejszych i większych) wydarzeń 24-29.03.2015
Statystyki na Twojej stronie internetowej (nie tylko opartej o WordPressa)
Kompleksowe podejście do tłumaczenia w WordPressie, czyli wtyczki i motywy w naszym języku
Od 1 lutego w DigitalOcean rusza naliczanie opłat za usługę kopii zapasowej dla serwerów VPS (zgodnie z cennikiem usługi)
Przegląd (mniejszych i większych) wydarzeń 11-25.01.2015
Sprawdź, co zajmuje miejsce na dysku Twojego serwera (Linux/VPS, Windows, hosting współdzielony)
PHPMailer, czyli wysyłanie wiadomości e-mail ze strony internetowej (PHP) przez zewnętrzny serwer SMTP
Monitoruj bezpłatnie swój serwer (WWW, e-mail, DNS) za pomocą usługi Uptime Robot
Przegląd (mniejszych i większych) wydarzeń 29.12-11.01.2015
Przekierowanie stron(y) za pomocą HTML, PHP i JavaScript
Masz serwer w DigitalOcean i otrzymałeś e-mail o nadchodzącej migracji na nową platformę? Nie czekaj – dokonaj ręcznej migracji w wybranym czasie
Zakupy w sklepie internetowym Sony, czyli jak NIE kupiłem obiektywu
Automatyczne dodawanie załącznika do wiadomości e-mail z potwierdzeniem zamówienia w WooCommece (WordPress)
Bezpłatny kurs wideo: „Maszyny wirtualne z Windows i Linux. Podstawy wirtualizacji.” (Microsoft Azure, Hyper-V) dla początkujących
Korzystasz z WordPressa? Czym prędzej zaktualizuj go do wersji 4.0.1
Odzyskiwanie dostępu do konta root w MySQL
Odzyskiwanie dostepu do konta root w serwerach VPS (Linux – Debian/Ubuntu)
Przegląd (mniejszych i większych) wydarzeń 27.10-2.11.2014
Cloudflare i filtrowanie ich adresów IP po stronie serwera (Apache2, Nginx)
Sklep internetowy oparty o Magento na serwerze VPS w kilka minut? Dzięki nowemu obrazowi systemu w DigitalOcean jest to możliwe
Zabezpieczamy (web)serwer oparty o Apache2 i/lub Nginx przed „pudlem” (POODLE CVE-2014-3566)
Zgarnij 110$ do wykorzystania w DigitalOcean dzięki GitHub Education Student Pack
Solidny pakiet usług za darmo dla wszystkich „studentów” w ramach platformy GitHub Education
Serwer Nginx z PHP(5)-FPM, czyli alternatywa dla Apache2
Shellshock (CVE-2014-6271) może zagrażać i Twojemu serwerowi
WPScan, czyli szukamy „dziur” (podatności) w WordPressie
Debian DSA-3025-1
AMS3, czyli kolejna – już czwarta – europejska lokalziacjia dla serwerów VPS w DigitalOcean
Cloudflare jako Dynamic DNS (DDNS) na przykładzie Raspberry Pi (Raspbian/Debian)
DigitalOcean: Teraz dla każdego kto założy konto „z linka” 10 $ na start – bez „zabawy w kody”
InfiniteWP – zarządzanie wieloma stronami na WordPressie z jednego miejsca, na własnym hostingu…
DigitalOcean z 3. lokalizacją dla serwerów (kropelek) w Nowym Jorku
Stawiamy serwer (VPS) z WordPressem na Ubuntu 14.04 w DigitalOcean, i to w kilka minut…
DigitalOcean: Dynamiczna pomoc w panelu klienta
Przyspieszamy serwer WWW, czyli Apache2 MPM-Worker + PHP(5)-FPM
Plik robots.txt, czyli dialog z robotami internetowymi (indeksującymi)
Apache2/Nginx: Kasujemy „www.” z adresu strony
ApacheBench, czyli testujemy serwer i/lub stronę WWW
Nginx: 413 Request Entity Too Large
Testuj serwer VPS w DigitalOcean przez 2 miesiące za darmo (SHIPITFAST)
Apache2 i błąd „_default_ VirtualHost overlap” (warn)
Małe „przerwy techniczne” na stronie… ;-)
DigitalOcean z nową lokalizacją dla serwerów (kropelek) – tym razem Londyn
Testuj serwer VPS w DigitalOcean przez 2 miesiące za darmo (2MO512)
Połączenie przez SFTP dla kont Kylos Bronze i Silver
Postaw serwer (VPS) w DigitalOcean i zgarnij 20 000 $
DigitalOcean z obsługą IPv6 (na razie) w lokalziacji SGP1 (Singapur)
e24cloud przyspiesza w Warszawie
DigitalOcean: Funkcja monito(ro)wania wydatków/kosztów
e24cloud: Ze względu na brak zasobów w tej lokalizacji nie można zwiększyć parametrów serwera.
DigitalOcean: Transfer migawek między kontami użytkowników
E-mail „informacyjny” po zalogowaniu się użytkownika do systemu Linux/Debian po SSH (np. VPS)
Kopia zapasowa (eksport i import) MySQL (i MariaDB) z linii poleceń
Apache2: Dodanie nowej domeny (i/lub subdomeny)
Serwer VPS (SSD Cloud VPS) w DigitalOcean
Apache2/Nginx: Zabezpieczamy dostęp do phpMyAdmin
Zobacz co zrobić, gdy WordPress pyta o dane konta FTP podczas próby aktualizacji
Nadciąga nowa odsłona bloga firmowego Orange… [Aktualizacja 2]
Urodzinowa promocja Kylos.pl: Hosting, VPS lub dedyk za 10 zł… Jest już i coś dla obecnych klientów…
Apache2: Certyfikat SSL dla serwera na przykładzie Raspberry Pi (Raspbiean) i StartSSL
Adobe: „Ważne informacje o zresetowaniu hasła”
Odblokowanie witryny z trybu „zaplanowanych prac konserwacyjnych” w WordPressie
Raspberry Pi jako NAS
Cloudflare: Podwójne uwierzytelnienie (2-Factor authentication)
Problemy techniczne z Cloudflare
ownCloud, czyli własny (prawie) DropBox na przykładzie Raspberry Pi
eSpeak to mały program, który sprawia, że komputer (np. Raspberry Pi) może mówić
Serwer VPN (PPTP) na przykładzie Raspberry Pi
Raspberry Pi: Dysk w pamięci RAM (RAMdysk / RAMdisk)
Serwer multimediów (DLNA) na przykładzie Raspberry Pi
Serwer WWW (Apache2 + PHP + MySQL + phpMyAdmin) na przykładzie Raspberry Pi (Raspbian/Debian)
Raspberry Pi: Błędy przy korzystaniu z „cifs” (montowanie zasobów sieciowych z systemu Windows)
WinSCP, czyli zdalny dostęp do plików za pośrednictwem SSH/SCP na przykładzie Raspberry Pi
TightVNC, czyli pulpit zdalny na przykładzie Raspberry Pi
Użytkownicy (dodawanie, edycja, usuwanie) w systemie Linux (Debian/Ubuntu) na przykładzie Raspberry Pi
Krótka historia o tym, jak za pomocą jednego znaku sprawić, że rekord SPF w ustawieniach domeny chroni przed podszywającymi się SPAMerami tylko pozornie
Patryk | 11.01.2024 | Wyrazy: 400, znaki: 2268 | Bezpieczeństwo, Biznes, Domeny internetowe, eCommerce, Hosting i serwery, Internet, Poczta e-mail, Poradniki, Technologia, Technologia | 0
Miałem zacząć pisać inny artykuł, ale na jedną z moich testowych skrzynek wpadł właśnie SPAM, a konkretnie to nawet SCAM, z próbą oszustwa. Niby od „WP Wsparcie”, o temacie „Otrzymałem płatność w Twoim Compte. Czy zweryfikuj”, ale wysłany z adresu w domenie, która raczej nie wyglądała na „klasyczny wałek”. I faktycznie, pod domeną, z której przyszła wiadomość z próbą oszustwa znajduje się… działający sklep internetowy (sic!). Tak więc zaciekawiło mnie, czy przypadkiem, pomimo 2024 trafił się zepsuty rodzynek, np. bez poprawnie skonfigurowanego choćby rekordu SPF, że filtry antyspamowe przepuściły taką wiadomość?
Home Assistant porzuca HAOS i wraz z ESPHome i tunelem od Cloudflare idzie w kontenery, czyli Docker Compose w akcji
Patryk | 11.01.2024 | Wyrazy: 687, znaki: 4670 | Hosting i serwery, Internet, IoT, Komputery, Oprogramowanie, Poradniki, Programy, Raspberry Pi, Smarthome, Sprzęt, Technologia, Technologia | 6
Kolega na razie cały czas walczy z ponownym przywróceniem serwera Home Assistant Operating System (HAOS) do działania, ale coraz śmielej przebąkuje, że chyba pora mnie posłuchać, i przejść na Dockera, czyli Home Assistant Container. Zwłaszcza że zapowiedziałem mu wsparcie w tym procesie. A skoro tak, to pomyślałem, że może warto zrobić z tego artykuł. Tak więc dziś na tapet leci Home Assistant, ESPHome i bonusem tunel od Cloudflare (opcjonalnie), w wersji kontenerowej (Docker).
Pin is used in multiple places, czyli niby mała zmiana w nowym ESPHome, która może poważnie zaskoczyć
Patryk | 02.01.2024 (aktualizacja 22.02.2024) | Wyrazy: 673, znaki: 4093 | IoT, Komputery, Oprogramowanie, Poradniki, Programy, Raspberry Pi, Smarthome, Sprzęt, Technologia, Technologia | 0
Poranki, takie jak np. 1 stycznia to dobra okazja, by korzystając z tego, że sporo osób dłużej śpi, wykonać na spokojnie prace serwisowe, aktualizacje… Tak więc wczoraj zapuściłem rutynowe aktualizacje serwerów i usług na nich, w tym domowe Raspberry Pi, na którym działa m.in. Home Assistant i ESPHome. Wszystko przeszło sprawnie, przynajmniej do momentu, gdy zacząłem aktualizować urządzenia z ESPHome, po aktualizacji ESPHome na serwerze. Przy próbie aktualizacji jednej z testowych płytek ESP32 pojawił się błąd. Było to o tyle dziwne, że w kodzie nic nie zmieniałem, więc jak nic, zmiana musiała nastąpić w samym ESPHome…
Notepad++ i wtyczka Linefilter3, czyli prosty sposób na filtrowanie treści, np. logów serwera, nie tylko na prośbę prokuratury ;-)
Patryk | 30.11.2023 (aktualizacja 11.12.2023) | Wyrazy: 384, znaki: 2366 | Oprogramowanie, Poradniki, Programy, Technologia, Technologia | 0
W ostatnich dniach pewnie link do artykułu na Webinsider.pl pojawił się znowu na jakichś zajęciach w szkole, bo od kilku dni jednym z najpopularniejszych artykułów jest artykuł o masowym wstawianiu znaków nowej linii (końca wiersza) w programie Notepad++ za pomocą funkcji „zamień”, czyli temat jakby nie było bardziej niż niszowy. Pomyślałem, że to dobry moment, by z przepastnego archiwum pomysłów na artykuły wyciągnąć kolejny artykuł o Notepad++, może nawet trochę mniej niszowy. A na pewno dotyczący czegoś, co regularnie pozwala mi zaoszczędzić sporo pracy…
Prosty sposób na bezpłatny dostęp do płatnych ikon Font Awesome, czyli krótkie testy przed ewentualnym zakupem
Patryk | 25.11.2023 | Wyrazy: 385, znaki: 2322 | Hosting i serwery, Internet, Oprogramowanie, Poradniki, Strony internetowe (WWW), Technologia, Technologia, Zakupy | 0
Podczas prac nad jednym z projektów, pojawił się pomysł zastosowania w ramach interfejsu użytkownika ikon Font Awesome, czyli niby nic nadzwyczajnego, bo często korzystam z tych ikon. Jednak szybko okazało się, że bezpłatne ikony w katalogu nie wystarczą, bo większość, która miałaby sens w przypadku tej webaplikacji jest dostępna tylko w wersji płatnej. A że akurat nikt z nas wersji płatnej Font Awesome nie posiada, na potrzeby projektu zakupić dostęp jeszcze za wcześnie, bo nie wiadomo, czy po weryfikacji faktycznie zostaną te ikony, to trzeba było wymyślić coś tymczasowego, na potrzeby wstępnego wdrożenia testowego. I jak się okazało, było to bardzo łatwe, wręcz banalne…
Kopia zapasowa na hostingu w LH.pl i Smarthost jest i działa, ale diabeł tkwi w szczegółach, i tu mam pewne zastrzeżenia
Patryk | 09.10.2023 (aktualizacja 10.10.2023) | Wyrazy: 934, znaki: 5500 | Bezpieczeństwo, Hosting i serwery, Internet, Poradniki, Strony internetowe (WWW), Technologia, Technologia, Testy i recenzje, WordPress, Zestawienia | 0
Grubo ponad 5 lat temu opublikowałem artykuł o moim pożegnaniu z hostingami współdzielonymi, czyli cały czas zdecydowanie najpopularniejszym sposobem na hostowanie stron internetowych. Od tego czasu nic się nie zmieniło i wszystkie swoje strony, jak i większości moich klientów, trzymam na różnych VPSach (m.in. Hitme.pl, DigitalOcean, Evolution Host). Jednak to nie tak, że z hostingami nie mam nic wspólnego, bo czasem trafia się klient – czy to na doraźną pomoc, bo coś nie działa lub np. wirus zaatakował stronę, czy też do stałej opieki nad stroną lub sklepem internetowym – który ma stronę na hostingu, do tego opłaconym na najbliższe kilka miesięcy, często też niemało, więc w takim przypadku raczej zostajemy przy takim rozwiązaniu. O ile nie ma problemów…
Blokowanie dostępu do katalogu w OpenLiteSpeed, czyli alternatywa dla nieobsługiwanego „deny from all” w pliku .htaccess
Patryk | 18.05.2023 | Wyrazy: 617, znaki: 3818 | Bezpieczeństwo, Hosting i serwery, Internet, Oprogramowanie, Poradniki, Strony internetowe (WWW), Technologia, Technologia, WooCommerce, WordPress | 0
Wczoraj napisał do mnie lekko zaskoczony kolega, który po wcześniejszej rozmowie ze mną postanowił na swoim VPSie przejść z Nginx a OpenLiteSpeed. Głównie ze względu na wygodę. I to nawet nie chodzi o to, że dużo ustawień (większość?) można zrobić z poziomu panelu zarządzania w przeglądarce internetowej, bo czasem to tylko wydłuża czas potrzebnym, do wykonania zadania. Zresztą skoro kolega używał Nginx, to co jak co, ale konfiguracja bezpośrednio w plikach konfiguracyjnych nie jest mu raczej obca. Bardziej chodziło o obsługę plików .htaccesss, dzięki czemu wiele aplikacji webowych (np. WordPress) potrafi nie tylko samodzielnie skonfigurować sobie środowisko, ale i zabezpieczyć odpowiednimi regułami w tym pliku to, co powinno być zabezpieczone.
Wykorzystanie pliku PHP jako pliku CSS na przykładzie WordPressa
Patryk | 05.05.2022 | Wyrazy: 472, znaki: 2838 | Internet, Oprogramowanie, Poradniki, Strony internetowe (WWW), Technologia, Technologia, WordPress | 0
Dostałem pytanie o to, czy można by w pliku style.css w WordPressie wykonać kod PHP. Wbrew temu, co się na początku może wydawać, nie jest to takie głupie, bo poza np. obsługa zmiennych (co zresztą w CSS też jest), można wykonywać dodatkowe operacje, bazując na różnych elementach, nawet tych zewnętrznych. I choć nie da się w standardowej konfiguracji webserwera w pliku CSS wykonać kodu PHP, to można CSS upakować do pliku PHP.
Produkty do pobrania w WooCommerce z plikami w ramach usługi Amazon S3 za pomocą bezpłatnej wtyczki, po lekkiej korekcie
Patryk | 28.01.2022 | Wyrazy: 922, znaki: 5647 | Biznes, eCommerce, Internet, Oprogramowanie, Poradniki, Strony internetowe (WWW), Technologia, Technologia, WooCommerce, WordPress | 6
Sklep internetowy z produktami cyfrowymi na WooCommerce, czyli klasyka. Pojawia się jednak kwestia plików do pobrania. Nie w kontekście bezpieczeństwa (nieuprawnione pobieranie), bo to w nawet w standardowej konfiguracji WooCommerce jest dość dobrze zabezpieczone. Chodzi o miejsce, jakie kolejne pliki zajmują (głównie w kontekście kopii zapasowych), o obciążenie łącza w przypadku, gdy kilka osób naraz będzie „ssało coś większego”. Rozwiązanie problemu relatywnie proste – skorzystać z jakiejś usługi typu S3 (Simple Storage Service) do przechowywania i dystrybuowania plików.
Plik wymiany, czyli pamięć typu swap w systemie Debian (i Ubuntu)
Patryk | 27.01.2022 | Wyrazy: 669, znaki: 4061 | Hosting i serwery, Internet, Oprogramowanie, Poradniki, Technologia, Technologia | 0
Kilka dni temu na moją skrzynkę przyszła wiadomość o potencjalnie złowrogim tytule „Nowe warunki współpracy – Propozycja” z HitMe.pl, gdzie mam od dawna swój podstawowy serwer (na którym działa m.in. Webinsider.pl). Potencjalnie złowroga, bo jakoś tak jest, że jak już przychodzą tego typu wiadomości, to zazwyczaj oznacza to np. wyłączenie bezpłatnego pakietu G Suite. Na szczęście tym razem była to wiadomość z propozycją zmiany aktualnie używanego serwera na coś nowszego (z aktualnej oferty).
Szybsze działania rozbudowanej strony na WordPressie dzięki kontroli uruchamiania wtyczek (uruchamianie selektywne)
Patryk | 14.01.2022 (aktualizacja 08.05.2023) | Wyrazy: 797, znaki: 4868 | Biznes, eCommerce, Hosting i serwery, Internet, Learning Management System, Oprogramowanie, Poradniki, Strony internetowe (WWW), Technologia, Technologia, WooCommerce, WordPress | 0
Kwestia optymalizacji szybkości działania stron to temat, na który można by pewnie pisać i pisać. Sam do zwolenników „optymalizacji” pod wyniki (!) z Google PageSpeed Insights czy GTmetrix nie należę, i jeśli mam do wyboru szeroko rozumianą użyteczność strony internetowej lub lepszy wynik we wspomnianych testach, najczęściej wybiorę to pierwsze. Nie oznacza to jednak, że szybkość działania strony nie ma dla mnie znaczenia, bo ma. Z tym że nie w kontekście wspomnianych testów czy mitycznych „użytkownik czeka na wczytanie strony 3 sekundy, a potem zamyka stronę”. I tak ostatnio optymalizowałem działanie jednego sklepu, który jednocześnie był platformą kursową oraz webinarową.
Gdy w WooCommerce nie działają płatności Przelewy24, sprawdź, czy masz wtyczkę w odpowiedniej wersji i ustawiony adres IP serwera
Patryk | 28.12.2021 | Wyrazy: 339, znaki: 2045 | Bezpieczeństwo, Biznes, Biznes, eCommerce, Finanse, Finanse, Finanse, Hosting i serwery, Internet, Oprogramowanie, Poradniki, Strony internetowe (WWW), Technologia, Technologia, Wiadomości, WooCommerce, WordPress, Wydarzenia | 9
Przez formularz kontaktowy wpadła mi dziś rano wiadomość z prośbą o pomoc, bo w sklepie internetowym na WooCommerce „prawdopodobnie kilka dni temu” przestały prawidłowo działać szybkie płatności realizowane przez Przelewy24. Normalnie mogłoby to oznaczać jakieś płatne zlecenie lub chociaż ciekawy artykuł na Webinsider.pl z opisem problemu. Tym razem jednak wiedziałem, że na krótkiej odpowiedzi e-mail cała sprawa się zakończy. I to nie dlatego, że jestem specjalnie drogi, a po prostu z góry uznałem, że wprawdzie problem jest, ale tak jakby go nie ma…
Automatyczne czyszczenie nazw podczas wgrywania plików „do biblioteki” w WordPressie
Patryk | 25.10.2021 | Wyrazy: 728, znaki: 4424 | Hosting i serwery, Internet, Multimedia, Multimedia, Poradniki, Strony internetowe (WWW), Technologia, Technologia, Testy i recenzje, WordPress, Zestawienia | 0
Kilka dni temu napisałem artykuł o wtyczce Remove Unused Media, czyli relatywnie kosztownym lekarstwie, na realny problem wielu stron (nie tylko) na WordPressie. Wspomniałem w nim o jeszcze jednej wtyczce, a mianowicie PRyC WP: Sanitize file name (when upload). I przy tej okazji uświadomiłem sobie, że na Webinsider.pl nie pojawił się jeszcze artykuł o jednej z niewielu wtyczek, z której korzystam właściwie na każdej stronie (oczywiście znajduje się również w moim pakiecie StartWP).
LanguageTool to świetne narzędzie do sprawdzania tekstu, które można też uruchomić na komputerze lub serwerze
Patryk | 24.03.2021 | Wyrazy: 1454, znaki: 9244 | Bezpieczeństwo, Hosting i serwery, Internet, Oprogramowanie, Poradniki, Programy, Technologia, Technologia, Testy i recenzje, Windows | 0
W momencie, gdy pisania jest czymś więcej niż postem do wrzucenia w mediach społecznościowych, często przychodzi moment, gdy zwykła korekta błędów, wbudowana choćby w popularne przeglądarki internetowe, okazuje się niewystarczająca. W takiej sytuacji można sięgnąć po zewnętrzne, dedykowane usługi. W moim przypadku wybór padł na LanguageTool. I to nie tylko dlatego, że całkiem dobrze radzi sobie z językiem polskim, do tego nawet wersja bezpłatna w wielu przypadkach będzie wystarczająca, a jakby co, wersja płatna jest na tyle tania, że też nie powinno to stanowić problemu. Również dlatego, że jeśli zajdzie taka potrzeba, można uruchomić LanguageTool na swoim serwerze czy też komputerze.
Hosting przyjazny dla WordPressa, czyli na co zwracać uwagę wybierając hosting dla strony na WordPressie
Artykuł gościnny | 04.03.2021 (aktualizacja 10.03.2021) | Wyrazy: 2757, znaki: 17783 | Artykuł gościnny, Bezpieczeństwo, Hosting i serwery, Inne, Internet, Oprogramowanie, Poradniki, Strony internetowe (WWW), Technologia, Technologia, Testy i recenzje, WordPress | 0
Panel WordPress jest wygodny w obsłudze, a przy tym oferuje bardzo duże możliwości. Jednak, żeby stworzyć stronę w oparciu o taki silnik, konieczne jest jej umieszczenie na serwerze. Wybierając hosting dla strony opartej na silniku WordPress zwróć uwagę na kilka szczegółów. Dowiedz się, co powinno zwrócić Twoją uwagę.
Bitwarden to świetny menedżer haseł, który nawet w najlepszej cenie z najlepszych, czyli darmowej, jest więcej niż wystarczający
Patryk | 17.02.2021 (aktualizacja 19.03.2021) | Wyrazy: 1308, znaki: 8024 | Android, Bezpieczeństwo, Hosting i serwery, Internet, Mobile, Oprogramowanie, Poczta e-mail, Polecane, Poradniki, Programy, Strony internetowe (WWW), Technologia, Technologia, Telekomunikacja, Testy i recenzje, Wiadomości, Windows, Wydarzenia, Zakupy | 2
Wczoraj pojawiła się informacja, że od 16 marca usługa menedżera haseł Last Pass w wersji darmowej stanie się dość mało użyteczna, bo będzie działać tylko na jednym urządzeniu, czyli bez synchronizacji między różnymi urządzeniami. Może są osoby, dla których będzie to zmiana (relatywnie) mało odczuwalna, ale raczej większość będzie musiała albo przejść na wersję płatną, lub poszukać alternatywy. I nie mam na myśli KeePass (KeepassXC), chyba że ktoś jest nie tylko masochistą, co lubi sobie utrudniać życie (synchronizacja pliku z hasłami między urządzeniami), ale też i hazardzistą, liczącym na to, że to będzie zawsze działać. Nie mówiąc już o tym, że niezłym wyzwaniem jest wyjaśnienie przeciętnemu użytkownikowi komputera/internetu jak to ma działać… ;-)
Bot Fight Mode i User Agent Blocking w CloudFlare, czyli sposób na odcięcie od strony m.in. niesfornych pająków internetowych
Patryk | 12.02.2021 | Wyrazy: 608, znaki: 3759 | Bezpieczeństwo, Hosting i serwery, Internet, Oprogramowanie, Poradniki, Strony internetowe (WWW), Technologia, Technologia, WordPress | 0
Można by powiedzieć, ze dzisiejszy poranek był klasyczny, czyli spacer z psami, później podgląd raportów z różnych usług, w tym serwerów, na których działają różne strony. I jak to przy takim przeglądzie bywa, zawsze trafi się jakieś zmasowane skanowanie storny – czy to w poszukiwaniu jakiejś podatności, czy też w ramach analizy zawartości. Dziś jednak raporty dotyczące akurat strony Webinsider.pl pokazywały, że ktoś skanuje stronę, i nie jest to robot żadnej z popularnych wyszukiwarek, bo te akurat szanują obostrzenia/restrykcje co do intensywności swoich działań. Tak więc nie pozostało nic innego, jak ograniczyć dostęp dla nieproszonych pajączków (nie mylić z pewnym pajączkiem z pewnego technopudelka, bo ten – jako czytelnik – zawsze mile widziany, a do tego nawet robiąc „przedruk” nie musiałby męczyć się z tłumaczeniem, tak, jak z zagranicznych serwisów ;-)).
W Google Analytics liczba użytkowników i odsłony interesują mnie najmniej, czyli co faktycznie jest (dla mnie) ważne w statystykach
Patryk | 11.02.2021 | Wyrazy: 917, znaki: 5466 | Biznes, Biznes, eCommerce, Felietony, Internet, Poradniki, Reklama i marketing, Strony internetowe (WWW), Technologia, Technologia | 0
Niedawno rozmawiałem ze znajomymi na temat statystyk na stronie. Zaczątkiem rozmowy była nowa wersja Google Analytics (Google Analytics 4), a konkretnie zmiany, jakie nie tylko w podejściu do monitorowania aktywności (np. na stronie internetowej), ale i w samym interfejsie użytkownika. A być może właśnie tu, bo szybko pojawił się temat ruchu na stronie, w tym głównie w kontekście unikatowych użytkowników, odsłon i sesji. Czyli dokładnie tego, co mnie najmniej interesuje podczas przeglądania statystyk…
Testujemy dostarczalność wiadomości e-mail wysyłanych przez usługę Amazon SES, czyli SMTP „w chmurze” (SMTP SaaS)
Patryk | 10.02.2021 (aktualizacja 05.01.2022) | Wyrazy: 2580, znaki: 15441 | Bezpieczeństwo, Biznes, eCommerce, Internet, Poczta e-mail, Polecane, Poradniki, Reklama i marketing, Technologia, Technologia, Testy i recenzje | 6
Jednym z najważniejszych elementów biznesu jest komunikacja, i to nie tylko z potencjalnym klientem. W przypadku komunikacji w internecie możliwości mamy wiele, ale niewątpliwie cały czas królem jest poczciwa, stara poczta e-mail (jak ktoś Ci sugeruje inaczej, to sugeruję zmienić doradcę ;-)). Czy to w kontekście działań marketingowych (np. newsletter), czy też w kontekście tzw. wiadomości transakcyjnych, czyli wszelkiej maści wiadomości e-mail wysyłanych z naszej strony, niebędących – przynjamniej wprost – działaniem marketingowym. Choć pod to określenie podpadają również wiadomości z formularza kontaktowego umieszczonego na stronie, to w większości dotyczy to wiadomości ze sklepów internetowych (eCommerce), platform społecznościowych, platform edukacyjnych i kursowych, wysyłanych w ramach obsługi zamówień i ogólnego funkcjonowania kont użytkowników. I o ile w przypadku newsletterów dostarczalność wiadomości jest istotna, to w przypadku wiadomości transakcyjnych jest wręcz kluczowa.
Potencjalnie groźna podatność w popularnej wtyczce Contact Form 7 do WordPressa, choć to chyba „z dużej chmury mały deszcz”
Patryk | 18.12.2020 | Wyrazy: 488, znaki: 3059 | Bezpieczeństwo, Hosting i serwery, Internet, Oprogramowanie, Poradniki, Prasówka, Strony internetowe (WWW), Technologia, Technologia, Wiadomości, WordPress, Wydarzenia | 0
Wczoraj wieczorem na moim telefonie pojawiła się informacja, która sprawiła, że natychmiast odpaliłem system automatycznie aktualizujący wszystkie strony, którymi się opiekuję. Informacja dotyczyła Contact Form 7, czyli jednej z najpopularniejszych wtyczek do formularzy kontaktowych w WordPressie (ponad 5 milionów aktywnych instalacji, i to tylko tych z repozytorium WordPress.org). Nagłówki kolejnych alertów (i informacji) grzmiały o możliwości podrzucenia na serwer np. pliku PHP, a tym samym – przynajmniej potencjalnie, jeśli ktoś nie używa PHP Pools i/lub open_basedir – przejęcia całego serwera. Brzmiało groźnie, więc na szybko, w międzyczasie jak prewencyjnie aktualizowały się strony, postanowiłem przeczytać, co o tej podatności w internetach piszą… Podwójne znaczenie.
Kanały RSS
Najnowsze wpisy
Krótki przegląd wybranych nowości w Home Assistant 2024.3, czyli nowy typ widoku, nowy wykres w energii, oraz interaktywne uruchamianie skryptów
Prosty sposób na przesyłanie w formularzu internetowym danych z pól znajdujących się poza formularzem internetowym
Nowe wytyczne EASA, czyli to nie wzrok, a wzór matematyczny ma decydować o tym, czy latasz dronem w zasięgu wzroku (VLOS)
Jeśli korzystasz z ESPHome i czujników BME280, to po aktualizacji ESPHome do wersji 2024.2.0, musisz dokonać zmian w konfiguracji platformy dla czujnika BME280 (I2C)
Aktualizacji Mautic do wersji 5 i problem z edytorem m.in. treści wiadomości, bo stary (Froala) jest, ale nie działa, a nowego (GrapeJS) nie widać, a być powinien
Newslog
Themeum kończy z bezterminowymi (lifetime) licencjami dla ich wtyczki Tutor LMS Pro (platforma do kursów internetowych na WordPressie)
Dynabook ogłosił program dobrowolnej wymiany zasilaczy AC zastosowanych w niektórych komputerach przenośnych (laptopach) marki Toshiba
Facebook leży, czyli ja „tylko” nie mogę się zalogować, ale już koleżanka za szybko „wykonywała pewną czynność”, która przez to może być „uważana za denerwującą lub obraźliwą dla innych użytkowników”
Netflix i „twoje ostatnie rozliczenie zostało odrzucone”, czyli kolejny SCAM SMSowy (próba oszustwa)
Plush na Kartę z nielimitowanym internetem przez 24 godziny za 1 zł do końca marca, i 5 zł od 1 kwietnia 2024 (opłata dodatkowa, do pakietu podstawowego)